
Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô được các sử gia vinh danh là “Vị Tông đồ hoạt động không mệt mỏi”, được các phương tiện truyền thông phong tặng tước hiệu “Lực sĩ của Chúa”; nhưng ít ai biết rằng đằng sau những danh hiệu ấy là một Hiệp sĩ Thánh Giá hết mực trung thành của Đức Giêsu Kitô Chịu Đóng Đinh.
Ngày lễ kính Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II năm nay kỷ niệm 45 năm ngày ngài chính thức trở thành vị Giáo hoàng thứ 264 của Giáo hội Công giáo Roma. Ngài đã về nhà Cha trên trời 18 năm, nhưng khuôn mặt, ánh mắt, nụ cười, những lời ngài nói, những việc ngài làm vẫn sống động. Có quá nhiều nét đẹp và sự vĩ đại nơi vị Thánh của thời đại chúng ta. Ấn tượng về ngài trong lòng mỗi người mỗi khác. Tuy vậy, ít ai nhắc về tình yêu thiết thân ngài dành cho Đấng Chịu Đóng Đinh.
Thánh Gioan Phaolô II luôn đặt cây gậy có tượng Đức Giêsu Chịu Đóng Đinh ngay trước khuôn mặt của mình, như thầm nói với cả thế giới rằng: Ngài và tôi là một. Con đường Ngài đi là con đường tôi đang bước theo. Ngài yêu tôi đến thế nên tôi cũng sẽ yêu bạn, vì Ngài, như vậy. Những năm tháng bệnh trở nặng, ngài luôn tựa vào cây thánh giá ấy để đứng vững. Bàn tay nắm chặt điểm giao giữa hai thanh của thập giá. Khuôn mặt ngài áp sát vào bờ vai của Đấng đang cùng vác lấy gánh nặng của tuổi tác, bệnh tật. Lưng ngài oằn xuống theo năm tháng nhưng ánh mắt vẫn ngước cao nhìn về một điểm duy nhất là Đức Giêsu Kitô trên thập giá.

Thánh nhân đã ôm lấy đau khổ bằng tình yêu. Ngài thường xuyên chiêm ngắm bức tượng Đức Giêsu Thương Khó treo trên tường, ngay trước giường bệnh của ngài. Cảm động nhất là đêm thứ Sáu Tuần Thánh cuối cùng trên dương thế, theo lời kể của Đức Hồng Y Angelo Comastri: “Dù hơi tàn sức yếu, Thánh Giáo hoàng vẫn nắm chặt thánh giá trong tay, chiêm ngắm khuôn mặt Đấng Chịu Khổ Nạn với một tình yêu thuần khiết”. Những người chứng kiến có thể cảm nhận được lời thầm thì của Đức Thánh Cha: “Giêsu ơi, con cũng đang ở trên thập giá với Ngài. Cùng với Ngài con chờ đợi ngày Phục Sinh.”
Thánh giá phủ bóng trên cuộc đời thánh Gioan Phaolô II, từ những năm tháng tuổi thơ, đến khi “vai dài thước rộng”, nhất là khi gánh vác cả Giáo hội và khi hơi tàn sức kiệt. Từng bước đi của ngài đều trọn vẹn ân tình với Đấng Chịu Đóng Đinh. Có lẽ, không mấy người có một tuổi thơ với nhiều biến cố đau thương như thánh nhân: Chưa một lần gặp chị gái – mất 6 năm trước khi thánh nhân chào đời, mồ côi mẹ khi mới lên 8, mất anh trai khi 12, sống dưới bom đạn chiến tranh khi bước sang sinh nhật thứ 19, làm việc cực nhọc trong hầm mỏ và trong nhà máy hoá chất Solvay khi tròn 20, và một năm sau, chịu tang cha. Ở lứa tuổi đẹp nhất của đời người, thánh nhân đã nếm cảm quá nhiều đau thương. Ngài đơn độc, không còn một người thân yêu giữa thế giới đang bị chiến trang tàn phá.
Thay vì quay quắt với những mất mát ấy, ngài đã giúp đỡ các gia đình Do Thái bị Phát xít Đức truy sát, đưa họ thoát khỏi các trại tập trung, làm căn cước cho họ và giúp đưa họ về nơi ẩn náu an toàn. Những năm tháng kế tiếp, ngài bắt đầu chương trình huấn luyện trong Chủng viện và các Học viện Thần học. Tưởng như từ đây lịch sử cuộc đời thánh Gioan Phaolô II sẽ bớt đau khổ, nhưng ít ai biết được nỗi ray rứt khôn nguôi của ngài. Thánh nhân đã chia sẻ rằng ngài luôn cảm thấy mắc nợ những người bạn đã nằm xuống và đã chịu nhiều đau khổ suốt thời gian chiến tranh Thế giới thứ hai, trong khi ngài dùi mài kinh sử ở chủng viện bí mật.
Khi được bầu làm Giáo hoàng và được hỏi có chấp nhận hay không, ngài trả lời: “Con đến từ một Giáo hội đang chịu bách hại đức tin, và con là một phần trong sự đau khổ ấy. Giờ đây các cha muốn con gánh vác một trọng trách Giáo hoàng còn nặng nề hơn nữa ư?” Tuy vậy, sau ít phút thinh lặng, ngài đã trả lời: “Con chấp nhận.”
Những năm tháng thi hành sứ vụ là Người Kế Vị Thánh Phêrô, dù phải đối diện với nhiều thử thách nhưng Hiệp sĩ Thánh giá Gioan Phaolô II đã kiên cường đón nhận và chuyển hoá thành những tháng ngày hồng ân. Biến cố bị ám sát năm 1981 không làm con tim ngài cay đắng nhưng dịu dàng hương vị yêu thương và bao dung. Chân nhận sự thật về một Giáo hội còn nhiều loang lổ, ngài khiêm tốn cúi xuống xin được tha thứ cho những sai lầm của Giáo Hội trong quá khứ. Ngài đã lập nên kỷ lục: Vượt hơn 700,000 dặm để đến thăm đoàn chiên trên khắp thế giới trong suốt 27 năm tại vị.
Theo lời kể của Đức Hồng y Comastri: Thánh Giáo hoàng Gioan không bao giờ đánh mất sự bình an trong tâm hồn. Ngài là “bậc thầy đón nhận đau khổ và biến đau khổ ấy thành liều thuốc giải độc cho sự ích kỷ”. Đức Hồng y cũng chia sẻ lời khuyên quí giá Thánh Giáo Hoàng nhắn nhủ riêng với mình: “Anh cũng sẽ phải đối diện với thập giá của anh: Hãy biến nó thành tình yêu. Đó là sự khôn ngoan làm bừng sáng cuộc sống này”.
Chính tình yêu đã giúp Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II vượt qua những thử thách tặn căn nhất và trở thành Hiệp sĩ Thánh Giá của Đức Kitô Chịu Đóng Đinh. Những gì được viết ra ở đây là sự đúc kết từ chính những gì thánh nhân chia sẻ đó đây và từ chứng từ của những người thân cận nhất với ngài. Tuy nhiên, như lời Đức Hồng Y Stanislaw chia sẻ: Dù ở bên cạnh Đức Gioan Phaolô II hơn 40 năm nhưng ngài thú nhận rằng mình “chưa biết hết sự phong phú nội tâm của ngài”. Đó là không gian rất riêng giữa ngài và Thiên Chúa. Chắc chắn, nơi đó, mọi lắng lo được sẻ chia, mọi đau khổ được xoa dịu, mọi nỗ lực được thánh hoá, mọi yếu đuối được cảm thông, và mọi yêu thương được trân trọng.
Từ trời cao, xin Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II thương cầu bầu cùng Chúa cho Giáo hội và cho mỗi người chúng ta.
Fidei